Rapid Support Forces vallen vrouwenziekenhuis Soedan aan
Deze week hebben de Rapid Support Forces een vrouwenziekenhuis aangevallen waarbij honderden doden vielen. Op 28 oktober stormden ze binnen op deze precaire zorgplek; de laatste hoop voor veel vrouwen die geen toegang hebben tot iets anders. De kraamkliniek van El Fasher was de enige nog gedeeltelijk functionerende zorgfaciliteit in de regio. Die laatste hoop werd weggevaagd: het werd een slachthuis.
Minstens 460 patiënten en hun begeleiders, onder wie zwangere vrouwen, pasgeborenen en familieleden die er onderdak hadden gevonden, hebben de aanval van de Rapid Support Forces niet overleefd.
Gezondheidswerkers - artsen, een verpleegkundige en een apotheker - werden ontvoerd zodat er niemand overbleef om te helpen. Dit bloedbad in het ziekenhuis staat niet op zichzelf. Rondom El Fasher zijn bijna 2000 civiele burgers omgekomen. Naar verluidt liggen de straten bezaaid met lijken. Dit is niet alleen mensonterend maar ook een enorm risico voor de publieke gezondheid waar die al zeer fragiel was.
Dit conflict heeft 13 miljoen mensen op de vlucht gedreven. De wereld kijkt van verre toe, in totale onverschilligheid. Twee derde van de bevolking van Soedan, onder wie 16 miljoen kinderen, heeft dringend humanitaire hulp nodig, terwijl het gezondheidszorgsysteem grotendeels is ingestort en er geen voedselzekerheid is.
Verkrachting als oorlogswapen maakt deel uit van het dagelijks leven en gedwongen huwelijken – ook voor kinderen – is de norm geworden. Vrouw zijn in Soedan is de grootst denkbare hel. Kind zijn evenzeer. Volgens UNICEF zijn er sinds begin 2024 221 gevallen van verkrachting van kinderen gemeld.
'In Soedan wordt geweld niet afgestraft'
In Europa, in een gezonde familie, zal je dochter je vrijheid en respect vragen. Je dochter, zus of vrouw echter bruut in elkaar slaan of zelfs vermoorden? Dat mag je allang straffeloos doen in Soedan – en ook in bepaalde Europese buurten – omdat je een man bent. Waarom moet een vrouw zoiets ondergaan? Omdat je als vrouw 'vreselijke dingen' durft te doen zoals vrienden bezoeken, met een man praten, een broek dragen, een mening hebben: bestaan.
Zelf ben ik niet altijd vrij geweest. Ik weet nog goed toen ik een broek voor mijn moeder kocht met een passende blouse omdat het revolutionair zou zijn om zo rond te lopen: ze zag er beeldig en vrij uit, maar ze bleef zich achter een plant verstoppen omdat ze zich schaamde. Toen ze naar buiten durfde te komen, werd ze uitgelachen. Ze liep snel weer naar binnen en ruilde haar broek in voor een lange, lelijke jurk. We stonden allebei te denken aan wat we hadden kunnen doen. Gewoon die broek dragen en normaal doen. Maar dat was moeilijker dan men zich kan inbeelden. En we waren niet in Soedan.
'Ik had geleerd me nooit te laten vernederen'
We vergeten hier te snel hoeveel vrijheid we hebben en hoe die van veel kanten wordt bedreigd. Zouden we ervoor vechten? Ik was 24 toen ik trouwde. Ik reed op mijn bromfiets door mijn stadje in Burkina Faso om een paar pennen te kopen. Makkelijke opdracht. Maar de minachtende blik van de winkelier was duidelijk. Hij beledigde me in onze lokale taal omdat ik volgens hem, als getrouwde vrouw, gekleed was als 'een slet'.
Weet je wat ik droeg? Een zwarte jumpsuit. Het was meer dan 30 graden, bloter had dus zeker gekund. Ik stond versteld. We maakten ruzie, en hij spuwde naar mij waarop ik de pennen in zijn gezicht gooide. Hij dreigde alles aan mijn vader te vertellen maar ik wist dat mijn vader trots op me zou zijn. Hoe durft hij? Ik had geleerd me nooit te laten vernederen. Ik reed naar een andere winkel om mijn pennen te halen. Daarna zette ik mijn woede op papier. Mijn broers waren verbaasd dat ik telkens weer zo boos kon worden, maar ze steunden me wel.
Kindhuwelijken, genitale verminkingen en verplichte klederdracht
Voor andere meisjes loopt het anders. De vijand woont al te vaak onder hetzelfde dak. Een broek dragen, praten over wat je denkt of naar buiten gaan zonder de toestemming van je vader, broer of man? Een misdaad volgens velen. Je bent eigenlijk levenslang gedoemd tot die intieme onderdrukking.
In Soedan is de anarchie totaal en mensen moeten vrezen voor hun leven om andere redenen dan de oorlog zelf. Bij ons vrezen veel vrouwen ook voor geweld maar achter gesloten deuren vanwege de ongelijkheid en de keuze om de normen van hier niet te respecteren.
Kindhuwelijken, genitale verminkingen en verplichte klederdracht zijn schering en inslag in dergelijke omstandigheden. Straffeloosheid en begrip voor zo’n houding ten opzichte van vrouwen kan niet. Ook niet omwille van politiek correcte redenen. Niet in Soedan, maar ook niet bij ons.
Freedom flotilla
Wat doet de wereld aan de wreedheden in Soedan? De focus ligt niet daar maar elders waar het makkelijk is. Wie zag een freedom flotilla met de usual suspects naar Darfur, Congo of Nigeria gaan? De grootste internationaal strijd vindt nochtans op dit moment plaats in Soedan waar grote landen zoals UAE en Saoedi-Arabië elkaar bevechten. Veel andere landen lijken er betrokken te zijn. De vraag is zelfs wie er niet betrokken is.
Er is veel onduidelijkheid over wie wat doet, maar we weten wel wie daar sterft. Zwarte, niet-Arabische mensen. Vrouwen en kinderen voornamelijk. De daders wordt de hand boven het hoofd gehouden.
Die oogkleppen bestaan ook wat de brede Sahel-regio betreft. Ook al is het een kruispunt van alle grote terreurorganisaties ter wereld waaronder Al Qaeda, Boko Haram en IS, gaat men gewoon verder zoals men altijd gedaan heeft. Discrimineren, met geld smijten en doen alsof men iets anders aan het doen is.
Deze column verscheen op zaterdag 1 november 2025 in De Telegraaf.
