Man zomaar doodgeslagen maar nu staan er geen auto’s en bibliotheken in brand

Het gebeurde in de nacht van 5 tot 6 juli, dus amper twee maanden geleden in het Franse dorp Vieux-Condé. Toen stapte Philippe Mathot, 72 jaar oud, even uit zijn woning om wat meer rust te vragen. Jongeren van 14 tot 18 jaar oud stonden namelijk te veel lawaai te maken midden in de nacht. Waar zijn hun ouders?

Philippe Mathot weet niet dat zo’n simpele vraag om rust voor zijn eigen deur zijn gruwelijke dood zou betekenen. Je kan je inbeelden hoe hij daar heeft kunnen staan met pantoffels en pyjama om te vragen in het Frans met een accent van het noorden: ’kan het wat minder luid hier?’.

Alsof hij gevaarlijk ongedierte was, werd de man meteen keihard in elkaar geslagen door de jongeren. Hij bezweek later aan zijn verwondingen.

De inwoners van zijn dorp zijn in shock. Vieux-Condé is een gemeente van 10.000 inwoners in het noorden van Frankrijk. Het dorp ligt aan een stuk van de Schelde en maakt deel uit van Valenciennes. De rivier stroomt vreedzaam en is omringd door een prachtig bos. Genoeg te doen daar in plaats van een onschuldige man lastig te vallen en vervolgens dood te slaan.

Daar rouwen de buren waardig om het verlies van hun dorpsgenoot. Ze steken bij mijn weten nog geen auto’s en bibliotheken in brand maar staan wel te koken van woede en pijn zoals veel andere mensen in Frankrijk, Nederland, België, wegens de wetteloosheid en het almaar groeiende gebrek aan respect.

Ze staan alleen. Helaas. Hun stem hoor je niet zo vaak.

Dergelijke verhalen zijn vaak gerapporteerd als fait divers in een hoekje van de kranten. Het gaat nochtans om het leven van een mens. Sterker nog: om het overleven van een samenleving, van onze rechtstaat.

Waar evolueren we naartoe als mensen zomaar voor hun eigen deur brutaal verpletterd kunnen worden? Wat heeft ervoor gezorgd dat zo veel mensen geen respect meer hebben voor het leven van een mens en voor de principes van de rechtsstaat? Waarom is er zo veel onverschilligheid tegenover het live verval van onze vrije maatschappij?

Dát is wat ons bezig moet houden. De berichtgeving over de dood van Philippe Mathot mocht meer dan een kort artikeltje in de hoek van een krant zijn en het mocht zeker over meer gaan dan over zijn dood alleen. Over de soort samenleving die wij ooit waren en opnieuw moeten worden.

Wat is er met het tuig dat men gemakshalve ’jongeren’ noemt gebeurd? Zij gaan gewoon verder wanneer ze straks weer uit de gevangenis komen. Hun license to destroy and often kill is gegarandeerd door onze schaamteloze onverschilligheid en door de laksheid van een systeem dat buiten adem is.

Voor dit soort jongeren en mensen die hun intolerantie tolereren, is het ene mensenleven blijkbaar meer waard dan het andere.

Deze week is de zoon van Philippe Mathot uit het leven gestapt. Voordat die jongeren weigerden even stil te zijn en zijn vader doodsloegen, was Matthieu Mathot een brandweerman. Hij was de eerste die ingelicht werd en de hulpverleners waren snel ter plekke gekomen.

Hij en zijn collega’s redden vaak mensen maar zijn eigen vader heeft hij helaas niet kunnen redden. Het moet heel erg pijnlijk geweest zijn. Zo pijnlijk dat de zoon het ondragelijk vond om verder te leven.

Wellicht had hij voordien mooie vakantieplannen met zijn vader of met zijn vrouw en twee kindjes. Niets zal nog meer zijn zoals het was voor deze familie in een dat klein dorp.

Niet alleen het verdriet van de familie is onmetelijk maar ook het trauma in het dorp. Op wie gaan de inwoners voortaan stemmen? Zoveel vraagt een mens niet: gewoon veilig kunnen zijn in je eigen huis en voor je rode deur. Is dat te veel gevraagd?

Soms vraag ik me af wat voor plek Europa aan het worden is. En het gaat gewoon door. Wacht even en dan vind je nog mensen die excuses kunnen verzinnen voor deze ’lieve jongeren’.

Zullen we ons laten wijsmaken dat het komt doordat ze achtergesteld en kansarm zouden zijn? Mathot en zijn familie hadden het ook niet breed.

Zelf heb ik soms in armoede geleefd waar ik gedroomd heb van verse groenten voor smaakvolle soep. Wie heeft nooit verdriet gehad? Zijn alle blanke jongeren altijd rijk en blij? Wanneer is het een gewoonte geworden voor deze fatsoenlijke kansarmen om auto’s in brand te steken, oude mannen voor hun deur dood te slaan en het slachtoffer uit te hangen in plaats van bij te dragen aan de samenleving?

Het is gewoon lelijk voor alle andere mensen die wel hun best doen om hun kinderen op te voeden en er iets van te maken. Niet alleen de omstandigheden maar vooral je eigen keuzes bepalen je leven.

De waarheid is dat deze zogezegd jongeren die rondhangen, geweld plegen en zelfs de politie bang maken slecht opgevoed zijn, gewelddadig zijn en een gevaar vormen voor ons allemaal als ze niet beter opgevoed en gestraft worden.

Philippe Mathot bekocht het met zijn leven. Zijn zoon ook. Wie is de volgende? Het kan niet zo doorgaan. Sommige jongeren moeten leren dat ze hun daden zelf bepalen maar de gevolgen niet.

Dit was de zevenenvijftigste column van Assita Kanko voor De Telegraaf.

www.telegraaf.nl