De vijf boeken die het leven van Europarlementslid Assita Kanko hebben geraakt

De Brusselse politica Assita Kanko maakte twee jaar geleden de opmerkelijke overstap van MR naar N-VA, en zit sinds mei in het Europees parlement. Maar de liefde voor boeken blijft onveranderd: “Boeken leren je veel over andere mensen en samenlevingen. Het is ook een manier om de verandering die je zelf ondergaat niet te vergeten.”

“Willem Elsschot heb ik vorig jaar bijvoorbeeld ontdekt via Cyriel Van Tilborgh, de voorzitter van het Willem Elsschot Genootschap. Ik heb z’n hele oeuvre gelezen ondertussen, en “Kaas” zelfs op één avond helemaal voorgelezen aan mijn dochter. Ik kan veel Vlamingen nu ook beter begrijpen, door de boeken van Elsschot.”

Assita Kanko begon haar dochter al luidop voor te lezen nog voor ze geboren was, zo belangrijk is (voor)lezen voor de politica: “Ik heb altijd heel graag gelezen, dat is echt deel van mijn leven. Nu is het wat moeilijker geworden, maar ik plan het strategisch: een of twee keer per week ga ik vroeg in bed met een boek. En de treinrit naar Straatsburg is leestijd. Zowat de enige goede reden om elke maand een keer te verhuizen met het Europees parlement.” (lacht)

Het boek voor de volgende Straatsburgreis ligt zelfs al klaar, uit de reeks die ze als vijfde en laatste keuze tipt hieronder. Maar we beginnen bij het begin.

De avonturen van Jip en Janneke katapulteren generaties lezers terug naar hun kindertijd, maar Assita Kanko heeft wel een heel speciale band met de personages van Annie M.G. Schmidt.

Kanko herinnert zich nog goed de eerste keer dat ze “Jip en Janneke” voorlas voor de dochter van een vriendin: “Ik sprak toen nog geen woord Nederlands, maar het meisje bleef aandringen. Uiteindelijk gaf ik toe. Ik heb geen idee hoe gek het klonk, maar het kind lachte. Ik heb de woorden “egeltje” en “winterslaap” altijd onthouden, dat waren de eerste twee woorden Nederlands die ik leerde.”

“Soms lees ik nog eens een verhaaltje, uit het boek dat ik naast het toilet heb gelegd. Dan lach ik me weer kapot.” De verhalen van Jip en Janneke hielpen haar ook om het Nederlands onder de knie te krijgen.

Identiteit is een belangrijk en geladen thema. Niet alleen in Vlaanderen, maar in heel Europa, merkt Kanko als Europees parlementslid. "Als ik het heb over mijn Vlaamse identiteit, kijken veel mensen verbaasd op. En dat zijn dan enkel de normale reacties, zonder alle bagger die erbij komt."

"Over Identiteit" van Bart De Wever stelt haar gerust: "Ik kan voluit gaan voor mijn Vlaamse identiteit, want mijn huidskleur is geen samenvatting van wie ik ben. Kijk naar mij: ik ben vrouw, Vlaming, zwart en zoveel meer. Al die dingen samen bepalen wie ik ben, maar definiëren mij niet." 

“Bart De Wever zou teleurgesteld zijn, als ik z'n boek koos alleen maar omdat ik bij de N-VA zit”, zegt Kanko overtuigd. “Ik ben net bij de partij binnengehaald, omdat ik een eigen mening durf te hebben. Ik vind De Wever echt een van de grootste politieke denkers van onze tijd en ik denk dat iedereen dit boek zou moeten lezen. Vooral zijn tegenstanders. Het zou tot een interessant debat kunnen leiden.”

Het boek “Identity and violence” van de Indiase econoom en filosoof Amartya Sen levert nog meer stof tot debat. Het boek is zelf al een antwoord op een ánder boek, “Clash of civilisations” van Samuel Huntington, vertaald als "Botsende beschavingen". Hoewel de boeken elkaar compleet tegenspreken, vindt Kanko dat ze allebei op hun eigen manier gelijk hebben.

De twee boeken leren Kanko niet alleen iets bij over identiteit, maar ook over het belang van verschillende meningen: "Ik vind het heel moedig als mensen een andere mening verdedigen. Dat daagt mij uit om mijn eigen positie in een debat te verfijnen. Soms moet je ook bereid zijn om van gedachten te veranderen, als iemand je kan overtuigen. De Franse uitdrukking Du choc des idées jaillit la lumière ("Uit de clash der ideeën ontstaat er licht", red.) vind ik heel mooi."

"Dat leidt mij naar een ander boek dat ik sterk zou aanraden: “A righteous mind” van , over hoe religie en politiek van goede mensen vijanden maken", voegt Kanko toe. Een boek dat ook rechter Yasmine Kherbache onlangs koos, trouwens.

"The parachute drop" gaat over een corrupte Afrikaanse dictator die in een staatsgreep verwikkeld geraakt en zijn presidentschap probeert te beschermen, vat Kanko samen. “Hij ontsnapt op een ezel, niet toevallig een van de domste dieren in de Burkinese cultuur.”

“De stijl van Norbert Zongo doet me denken aan de fabels van Jean de la Fontaine uit de 17e eeuw. Hij gebruikte ook dieren en humor om een les over te brengen. Hier zet Zongo absurde humor in om een situatie aan te kaarten die in veel Afrikaanse landen voorkomt: leiders die ten koste van alles en iedereen hun corrupte regime in stand willen houden”.

In Burkina Faso was Norbert Zongo mentor en goede vriend van Assita Kanko. Zongo werd in 1998 vermoord omwille van zijn scherpe pen, vertelt Kanko: “Dit boek is een stuk van z'n erfenis en een motivatie voor mijn eigen strijd voor gelijkheid en vrijheid”.

“Deze reeks is echt mijn guilty pleasure”, bekent Assita Kanko. “Het gebeurt toch niet elke dag dat een vrouw twee sexy mannen kan krijgen, in twee verschillende eeuwen. En ze zijn nog eens feminist ook!”

De Reizigers-serie, zoals de reeks in het Nederlands heet, werd geschreven door de Amerikaanse Diana Gabaldon, en ondertussen ook succesvol verfilmd.

Het verhaal speelt zich tegelijkertijd af in het Schotland van de 18e én de 20e eeuw, want het hoofdpersonage kan tijdreizen, met behulp van stenen. Dat reizen door de tijd vindt Kanko erg fascinerend: “Ik ben in januari - niet helemaal toevallig - op vakantie geweest naar Schotland, en ik zei m’n dochter dat we zeker geen stenen mochten aanraken, want anders zouden we misschien in de 18e eeuw belanden.”

“In het Verenigd Koninkrijk lag het uitzenden van de televisiereeks zelfs gevoelig, omdat het ook gaat over de Schotse onafhankelijkheid. Maar het gaat vooral over de liefde. Sam Heughan, de acteur die het personage Jamie Fraser speelt is de perfécte man voor mij. Als ze me zouden vragen om lid te worden van de PS om hem te mogen ontmoeten, ik zou er over nadenken. Nee, dat laatste is een grapje, voor alle duidelijkheid!”, schatert Kanko.

 “Het is niet het soort boek waar ik normaal gezien naar grijp, maar het werd me aangeraden door een vriendin, toen we het hadden over de positie van de vrouw in de literatuur van vroeger en nu. “Outlander” heeft een historische kant, een feministische kant én het is een beetje romantisch. Het is echt een aanrader, deze reeks. Als je begint kan je niet meer stoppen."